Mình từng có một khoảng thời gian làm việc trong một công ty mà bây giờ nghĩ lại, thấy nó như… cái nồi lẩu không nước, toàn mắm cá linh với mắm tôm. Tức là, ai bước vô cũng ngộp, cũng cay mắt, mà ráng chịu đựng, vì nghĩ “thôi, ráng chút nữa, chắc sẽ quen mùi”.
Mình vô công ty đó sau khi ra trường được đúng hai tháng, lúc nào cũng tươi rói, tay xách ba lô, miệng hát vu vơ. Vậy mà ngay tuần đầu tiên đã nghe chị ngồi bàn bên thủ thỉ: “Cưng vô đây ráng giữ ý nghe, ở đây không dễ thở đâu”. Mình chưa hiểu ý chị lắm, nhưng rồi… tự mình hiểu sau vài ngày.
Ở đó, sếp thích… sáng nắng chiều mưa, ưa gọi nhân viên vô phòng rồi “nắn” cho 30 phút, toàn những câu kiểu: “Cái này em làm chưa tới. Anh không nói, chứ em thấy sao?”. Mình cười cười: “Dạ, em thấy em… tệ quá”. Sếp gật gù: “Biết vậy là tốt. Nhưng mai nhớ làm lại”. Đấy, làm lại, mà… làm lại bao nhiêu lần cũng không vừa ý.
Đồng nghiệp thì… khỏi nói. Thích “buôn” nhiều hơn “bán”. Giờ nghỉ trưa, một nhóm kéo nhau ra quán nước đầu hẻm để bàn chuyện… người khác. “Con bé mới vô mà tưởng ngon. Nó đang cặp với ông K đó”, “Cái chị phòng nhân sự chắc sắp bị đuổi, haha”… Những câu chuyện không đầu không đuôi, nhưng đủ để ai cũng thấy… bất an.
Mình nhớ hoài một hôm, chị phòng kế toán đi ngang, nghe mấy người bàn tán xì xào về mình, bèn quay lại nói: “Nè, bớt nói người khác được không? Lo làm đi”. Cả đám cười khẩy, sau lưng chị lại rỉ tai nhau: “Bà đó chảnh lắm, coi chừng bả chơi xấu cưng đó nha”. Mình nghe mà… tội cho chị, rồi cũng thấy tội cho chính mình.
Ngày nào cũng đi làm trong tâm trạng… canh chừng. Làm tốt cũng bị xì xào, làm dở càng bị soi mói. Có lần, mình quên chào chị quản lý khi bước vô văn phòng, thế là cả tuần sau, chị nhìn mình như kẻ thù không đội trời chung. Mình bắt đầu thấy mệt, tối về không còn hát vu vơ nữa, mà nằm suy nghĩ: “Ủa, mình tới đây để học hỏi, hay để học cách… nghi kỵ?”.
Rồi một buổi chiều, mình dọn giấy tờ đi họp, vô tình thấy tờ giấy note của chị kế bên dán trên bàn: “Không ai xứng đáng để mình khổ vì họ. Đi làm để sống, không phải để sợ”. Đọc xong, mình sực tỉnh. Hóa ra, mình chọn cách ở lại, cũng tức là mình chọn tiếp tục chịu đựng.
Ngay hôm đó, mình về soạn CV. Một tuần sau, mình xin nghỉ, dù ai cũng nói: “Ủa, công ty lớn vậy mà nghỉ làm chi?”. Ờ, lớn thì lớn, chứ… độc hại thì độc hại.
Giờ làm chỗ mới, văn phòng không hẳn toàn màu hồng, nhưng ít ra… không nặng mùi mắm nữa. Đồng nghiệp vẫn có người khó ưa, sếp vẫn có lúc khó tính, nhưng ai nấy đều rõ ràng: góp ý là góp ý, chứ không đâm chọt. Đi làm thấy nhẹ lòng, tối về ngủ yên.
Mình kể câu chuyện này để nhắc chúng ta: ở đâu cũng có người này người kia, nhưng khác biệt nằm ở cách mình phản ứng. Môi trường độc hại không tự dưng tốt lên, nếu bản thân mình cứ cam chịu.
Một, đừng hùa theo cái xấu, đừng biến mình thành một phần của “mắm”.
Hai, thẳng thắn khi cần, đừng để người khác lấy sự im lặng của mình làm bàn đạp.
Ba, biết khi nào nên đi, đừng ngồi lì trong cái nồi lẩu mắm mà than trời, trong khi… chỉ cần bước ra.
Đời ngắn lắm, đi làm mà mỗi ngày đều như bị tạt mắm vô mặt thì… ai chịu nổi? Nếu không thay đổi được môi trường, thì đổi môi trường. Chứ đừng đổi… chính mình thành kiểu người mình ghét.
Mình hay đùa: “Làm văn phòng đã là cực hình rồi, đừng tự biến nó thành… án chung thân”. Ừ, vậy thôi.
Tác giả: truyện hư cấu
